Hầu hết trẻ em có thể bị nhiễm RSV - gây viêm tiểu phế quản trong khoảng hai năm đầu đời. Tình trạng này xảy ra phổ biến nhất vào những tháng mùa đông và thường chỉ gây ra các triệu chứng “giả cảm lạnh” mức độ nhẹ.

1.Viêm tiểu phế quản là gì?

Viêm tiểu phế quản (hay còn gọi là viêm cuống phổi – tên tiếng anh là bronchiolitis) ở trẻ em là tình trạng các đường dẫn khí hẹp nhất (tiểu phế quản) trong phổi của trẻ bị sưng phồng và có thể khiến trẻ bị khó thở. Nguyên nhân gây viêm tiểu phế quản thường là một loại virus gọi là virus hợp bào hô hấp (còn gọi là RSV).

Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ

Hầu hết trẻ em có thể bị nhiễm RSV trong khoảng hai năm đầu đời. Tình trạng này xảy ra phổ biến nhất vào những tháng mùa đông và thường chỉ gây ra các triệu chứng “giả cảm lạnh” mức độ nhẹ. Phần lớn trẻ tự khỏi.

Một vài trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh có thể bị khó thở, kém ăn và cần nhập viện.

2.Có thể phòng ngừa viêm tiểu phế quản cho trẻ không?

Không. Chủng virus gây viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ cũng gây ho và cúm ở trẻ lớn và người trưởng thành vì vậy rất khó phòng ngừa.

3.Triệu chứng của viêm tiểu phế quản là gì?

Viêm tiểu phế quản bắt đầu giống như cảm lạnh thông thường. Bé có thể bị chảy nước mũi, thỉnh thoảng có sốt và ho.

-          Sau vài ngày bé có thể bị ho nhiều hơn.

-          Nhịp thở của bé có thể nhanh hơn bình thường và có thể có tiếng khò khè. Bé có thể phải gắng sức khi thở.

-          Thỉnh thoảng, ở những trẻ sơ sinh, viêm tiểu phế quản có thể gây ra các cơn ngừng thở ngắn.

-          Khi khó thở bé có thể bỏ bú, bú ít đi so với bình thường. Bạn có thể nhận biết qua việc tã lót của bé ít ẩm ướt hơn.

-          Bé có thể mệt mỏi sau khi bú (ăn) và trở nên cáu kỉnh.

4.Tôi có thể giúp bé bằng cách nào?

Nếu bé bú kém, thử giảm lượng sữa cho bé bú mỗi lần và cho bé bú nhiều lần hơn.

Nếu bé bị sốt bạn có thể cho bé dùng paracetamol. Bạn phải đọc kĩ tờ hướng dẫn sử dụng đi kèm sản phẩm. Nếu không hiểu rõ hãy tham khảo ý kiến dược sĩ xem việc sử dụng paracetamol cho bé có hợp lý không và nên dùng với liều như thế nào.

Nếu bé đang dùng bất kì thuốc nào khác, bạn nên tiếp tục cho bé sử dụng. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc cho bé sử dụng hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Viêm tiểu phế quản thường do virus gây ra vì vậy kháng sinh sẽ không có tác dụng.

Hãy đảm bảo rằng bé không phải tiếp xúc với khói thuốc lá. Hút thuốc lá thụ động có thể đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của bé và làm các bệnh về đường hô hấp như viêm tiểu phế quản trầm trọng hơn.

5.Bệnh viêm tiểu phế quản thường kéo dài bao lâu?

Phần lớn trẻ bị viêm tiểu phế quản sẽ khỏe lại trong khoảng 2 tuần. Trẻ có thể vẫn còn ho trong một vài tuần.

Có thể cho bé đi nhà trẻ trở lại khi bé đủ khỏe (bú (ăn) bình thường và không còn khó thở).

Không cần thiết phải gặp bác sĩ nếu bé đang phục hồi tốt. Nếu bạn lo lắng về sự tiến triển bệnh của trẻ hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

6.Khi nào tôi nên tham khảo ý kiến chuyên gia?

Liên hệ với bác sĩ của bạn nếu:

-          Bạn thấy lo lắng về tình trạng của bé.

-          Bé bị khó thở.

-          Trong khoảng trên 2 – 3 cữ bú bé bú ít hơn một nửa so với bình thường hoặc không đại tiểu tiện trong vòng 12 giờ.

-          Bé bị sốt, hoặc

-          Bé có vẻ mệt và quấy khóc.

Gọi cấp cứu nếu:

-          Bé rất khó thở và tím tái hoặc đổ mồ hôi.

-          Lưỡi và môi bé chuyển màu xanh hoặc

-          Bé có cơn ngừng thở kéo dài.

7.Điều gì sẽ xảy ra nếu bé phải nhập viện?

-          Tại bệnh viện bác sĩ hoặc y tá sẽ kiểm tra bé.

Bác sĩ hoặc y tá sẽ kiểm tra nhịp thở của bé thông qua một thiết bị đặc biệt gọi là máy đo oxy dựa vào mạch đập. Thiết bị này là một cảm biến ánh sáng thường được bọc quanh ngón tay hoặc ngón chân của bé. Thiết bị sẽ đo lường nồng độ oxy trong máu và giúp các bác sĩ và y tá đánh giá nhịp thở của bé.

Nếu bé cần thở oxy, oxy sẽ được cấp qua một ống mảnh thông qua mũi hoặc qua một mặt nạ.

Nếu bé cần hỗ trợ hô hấp hoặc tiêu hóa(ăn qua ống thông) thì cần phải cho bé nhập viện.

Bạn sẽ có thể ở lại bệnh viện để chăm sóc bé.

Bé có thể chỉ phải ở lại viện một vài ngày. Bạn có thể đưa bé về nhà khi bé bú (ăn) bình thường và không cần hỗ trợ thở oxy nữa.

Để xác định nguyên nhân gây viêm tiểu phế quản, có thể cần lấy một ít nước mũi của bé để thử RSV. Tại bệnh viện điều này là cần thiết để cách li những bé nhiễm và không nhiễm virus nhằm ngăn ngừa virus lây lan.

Bạn cần rửa sạch tay và sấy khô tay cẩn thận trước và sau khi chăm sóc bé.

Hạn chế người tới thăm bệnh để ngăn ngừa sự lây lan bệnh.

Nếu bé cần được nuôi ăn, sữa có thể được đưa vào dạ dày qua một ống thông. Đó là một ống nhựa nhỏ đặt thông từ mũi hoặc miệng bé xuống dạ dày. Ống được giữ cố định bằng cách gắn ống nhựa vào cằm của bé. Ống thông sẽ được tháo ra khi trẻ có thể tự bú trở lại.

Một vài bé có thể cần truyền nhỏ giọt dung dịch điện giải để đảm bảo bé đủ nước.

Một số ít bé có thể chuyển biến nghiêm trọng hơn và cần phải được chăm sóc tích cực (có thể là ở một bệnh viện khác) để hỗ trợ hô hấp cho bé.

Sau khi xuất viện

Nếu bạn thấy lo ngại về tình trạng của bé hãy tham khảo ý kiến của cán bộ y tế.

8.Viêm tiểu phế quản có tái phát không?

Bé hiếm khi bị viêm tiểu phế quản tái phát trừ một số rất ít trường hợp.

9.Viêm tiểu phế quản có để lại di chứng kéo dài không?

Bé có thể vẫn còn ho, đau ngực và khò khè một thời gian nhưng các dấu hiệu này sẽ mất dần đi.

Viêm tiểu phế quản thông thường không gây ra các bệnh hô hấp mạn tính.

 Người dịch: DS. Vũ Thị Vân

Người hiệu đính: DS. Võ Thị Hà